Versnel je innovatie in 5 stappen

Stakeholder Readiness Level (SRL)-tool

Vroegtijdige aandacht voor implementatie van innovatie

Innovaties in de dagelijkse praktijk brengen is een grote uitdaging. Een hulpmiddel hierbij is de Stakeholder Readiness Level-tool. Deze SRL-tool laat zien in hoeverre de organisatie en omgeving klaar zijn voor de toepassing van een bepaalde innovatie. De tool helpt om dit inzichtelijk te maken en toont wat er nog geregeld moet worden. Denk aan: waarde, draagvlak, kosten, inpasbaarheid en risico’s. Het vroegtijdig aandacht schenken aan de SRL-aspecten kan de toepassing van een innovatie versnellen. Het instrument is ontwikkeld door Rijkswaterstaat, maar ook andere organisaties die met innovaties aan de slag willen kunnen het gebruiken.

Daar waar Rijkswaterstaat (RWS) staat kan je ook de naam van je eigen organisatie lezen.

De SRL bestaat uit een vragenlijst die verschillende aspecten omvat en wordt daarom opgebouwd uit meerdere componenten:

  1. Waarde: de meerwaarde van de innovatie voor de eindgebruiker(s).
  2. Draagvlak: het enthousiasme binnen de organisatie, maar ook de hindermacht.
  3. Kosten: zowel voor de ontwikkeling als de toepassing.
  4. Inpasbaarheid: inpasbaarheid in bestaande processen en de veranderdruk die een innovatie met zich meebrengt.
  5. Risico's: een snelle check of de risico's op de verschillende fronten bekend en beheersbaar zijn.

De volgorde van de componenten is van belang. Als de componenten waarde en draagvlak (nog) niet op orde zijn, is het veel moeilijker de andere componenten geregeld te krijgen. Het is echter wel goed om daar globaal inzicht in te verkrijgen: als een innovatie een beperkte waarde heeft, maar lastig inpasbaar is, kan dat bijvoorbeeld een reden zijn er toch niet mee verder te gaan omdat de waarde niet opweegt tegen de moeite die het kost om de innovatie in te passen.

Aandacht voor SRL in een vroegtijdig stadium van de ontwikkeling van een innovatie helpt bij:

  • Het vergroten van de kans van slagen: u verkleint de kans dat een proces richting een geslaagde innovatie stagneert.
  • Het efficiënt omgaan met middelen: u bent beter in staat gefundeerde keuzes te maken over het wel of niet inzetten van een innovatie en over het doen van investeringen.
  • Het versnellen van het innovatieproces: met de SRL kunt u vroegtijdig signaleren wat er allemaal moet gebeuren en daarop anticiperen door acties op technisch en organisatorisch vlak parallel te laten lopen.

De SRL-vragenlijst kan individueel worden ingevuld, maar wordt idealiter door het team dat betrokken is bij de innovatie samen ingevuld. Denk hierbij bijv. aan de innovatie-aanbieder, de projectleider vanuit Rijkswaterstaat. Omdat de SRL naar verschillende aspecten kijkt, kan het team samen meer vragen beantwoorden.

De SRL kunt u gebruiken in verschillende fases van het innovatieproces:

  1. Foto: Een eerste globale scan van wat de status van de innovatie nu is. Handig om te bepalen of een innovatie voldoende meerwaarde heeft en kans maakt om geïmplementeerd te worden.
  2. Actieplan: De SRL helpt bij het maken van een actieplan: De SRL geeft aan waar extra aandacht nodig is en acties benodigd zijn. Vervolgens is het zaak met elkaar te kijken waarop nog welke stappen nodig zijn en die in de tijd plaatsen.
  3. Monitoring: Het inrichten van een dynamisch monitoringsproces: De SRL levert een structuur waarmee het mogelijk is periodiek te monitoren om de voortgang van een innovatie op diverse fronten te meten.
  4. Portfoliomanagement: de SRL kan ondersteunen bij portfoliomanagement voor een pakket aan innovaties. (Innovatie)budgetten zijn gelimiteerd en SRL helpt bij het maken van keuzes bijvoorbeeld bij het prioriteren van middelen voor de inzet van pilots: pilots zijn vaak kostbaar en met de SRL kan men in beeld brengen welke innovaties echt al zo ver zijn dat het gerechtvaardigd is grote investeringen te doen.

Het resultaat van de SRL-tool is een overzicht op de 5 verschillende componenten, met in kleur aangegeven of ergens een knelpunt wordt verwacht. Het geeft een indicatie van hoeveel en welke aspecten een mogelijk knelpunt vormen.

Naar aanleiding van dit overzicht gaat het projectteam in gesprek over de waarschijnlijkheid, importantie en urgentie van de mogelijke knelpunten. Vervolgens kunnen er afspraken komen over de te nemen acties om deze knelpunten verder te onderzoeken en/of op te lossen. Denk hierbij aan het beantwoorden van de vragen: Is het haalbaar om dit knelpunt weg te nemen? Hoe makkelijk of moeilijk is het? Wat en wie hebben we ervoor nodig?

Voor elk van de componenten is een set vragen opgesteld die ingevuld moet worden. Zo hangen onder de component ‘inpasbaarheid’ onder meer vragen over de inpasbaarheid in de huidige wet- en regelgeving, inpasbaarheid in contracten, inpasbaarheid in werkprocessen. Door het beantwoorden van een aantal checkvragen, zal de tool aangeven wat de stand van zaken is op de verschillende SRL-componenten. Zo wordt snel inzichtelijk waar nog (extra) aandacht nodig is.

De resultaten worden samengevat in een dashboard. Hierin wordt met bolletjes met gekleurde taartpunten aangegeven hoe de innovatie scoort op de verschillende onderdelen. Ook is het mogelijk alle resultaten in een overzichtsplaatje met een groot boldiagram te krijgen. De kleuren geven een signaal wat er nog moet gebeuren. Er komt bij de SRL dus geen eenduidig cijfer uit zoals bij de TRL. Wel kan er aan de hand van de kleuren een kwalitatieve SRL-bepaling plaatsvinden. Hoe meer rood, hoe meer er nog moet gebeuren. Hoe meer groen, des te meer bevindt de innovatie zich in het eindstadium en is de organisatie klaar om de innovatie toe te passen.

Hoe komt u tot een goed proces voor ontwikkeling van een innovatie, zodat deze ook daadwerkelijk tot implementatie komt? Een belangrijke vraag daarbij is hoever de innovatie is qua technische ontwikkeling en wat er nog moet gebeuren om de innovatie klaar voor toepassing te maken. Dit wordt Technology Readiness Level (TRL) genoemd. De TRL is al lang geleden door NASA ontwikkeld en wordt steeds meer toegepast, ook bijvoorbeeld door de EU. Als de TRL 9 is, is de innovatie klaar voor toepassing. Binnen Rijkswaterstaat pleiten we ervoor, dat net als voor de TRL, er ook al vroeg aandacht is voor de SRL.

Hoever de innovatie technisch ontwikkeld is en wat er nog moet gebeuren om de innovatie te kunnen toepassen, wordt weergegeven met de Technology Readiness Level (TRL).

Dit zorgt voor efficiëntie en vergroot de kans van slagen. Aandacht voor de SRL is er in de vorm van een vragenlijst die gaat over draagvlak, de waarde voor eindgebruikers, kosten, inpasbaarheid en risico’s.

EU flagVertalingen mogelijk gemaakt met EU budget.